هر وقت دستوری می‌داد بلافاصله توسط تیم و همکارانش اجرا می‌شد. همه در شرکت می‌گفتند او مهره مار دارد. نگاهی سیستماتیک به موضوعات داشت و همواره با صدایی رسا و فن بیانی عالی با همکاران صحبت می‌کرد. هرگز نگاه بالا به پایین و خود محور نداشت.
اما جذابیت‌ های رفتاری و کلامی او همه را شیفته‌ اش کرده بود. اینها صفات یکی از دوستان قدیمی من بود که مرا بر آن داشت تا یک روز سراغش بروم و راجع به رفتار و گفتار وی و چیزهای بسیاری که می‌توانستم از او بیاموزم صحبت کنم.

وقتی به دفترش رسیدم می‌دانستم طبعاً با یک شرکت منظم و مرتب روبرو خواهم بود و انصافاً همین‌ گونه هم بود. با راهنمایی همکارانش به دفتر مدیر عامل هدایت شدم.

پس از احوال‌ پرسی‌ های مرسوم در حالی که محسن سفارش چای می‌داد رو به من متعجبانه پرسید: چی شده امروز سراغ این دوست قدیمی را گرفتی؟

گفتم:

کاریزما ، مفهموم کاریزما و کاریزماتیک

راستش را بخواهی دارم راجع به مفهوم «کاریزما» و «کاریزماتیک» تحقیق می‌کنم. یادم افتاد تو از سال‌های دور دانشکده دارای جذابیت خاص گفتاری و رفتاری بودی. خوب یادم هست در اردوهای دانشجویی همه تقریباً گوش به فرمان تو بودند. بعدها در خدمت سربازی هم پست‌های خوبی داشتی و همه به تو توجه می‌کردند. الان هم ظاهراً شرکتی به این شلوغی را اداره می‌کنی. می‌خواهم این را بدانم راز این کاریزماتیک بودن تو چیه؟

محسن گفت:

ممنونم از این همه لطفت. حقیقت این است که برای کاریزماتیک شدن راز چندان پیچیده‌ای وجود ندارد. من اغلب با همکارانم با صدایی رسا، توجه بالا، درخواست‌هایی شفاف صحبت می‌کنم. من اغلب می‌دانم از آنها چه می‌خواهم و می‌دانم این خواستن‌ها را چگونه بیان کنم.

در حالی که با هم چای می‌خوردیم، محسن ادامه داد:

کاریزماتیک شدن از نظر من توجه به پرورش ویژگی‌های جذاب شدن است. البته منظورم اغراق در رفتار نیست که منجر به خودشیفتگی شود بلکه بیشتر نظرم پرورش استعدادهای‌ مان است و آموختن برخی مهارت‌ها و پرورش آنها.

گفتم:

مثلاً چه مهارت‌‌هایی را باید برای کاریزماتیک شدن پرورش داد؟

محسن جواب داد:

فن بیان، زبان بدن، صبوری، شنونده فعال شدن و امید بخشی از جمله مواردی است که هر فردی برای بهبود و پیشرفت به آن نیازمند است و زیربنای کاریزماتیک شدن!

گفتگوهای ما ادامه یافت. من پس از ترک دفتر به فکر نگارش مقاله‌ای در زمینه مفهوم کاریزما و کاریزماتیک شدن افتادم و قصد دارم در این مقاله شما را با این مفهوم بیشتر آشنا کنم.

این مقاله حاصل گفتگو با افرادی با تجربه همان دوست چندین ساله‌ا م است. اگر می‌خواهید کاریزماتیک شوید این مقاله را با دقت بخوانید.

تعریف کاریزما

برای شناخت بهتر کاریزما به چند منبع مراجعه کردم و از دل آنها فهمیدم به طور خلاصه کاریزما یعنی:

جذابیت، موهبت، توانایی نفوذ در دیگران، توانایی جلب توجه افراد و …

کاریزما یعنی نیروی شخصی و جذابیت معمولاً در رهبر سیاسی که می‌تواند در مردم نفوذ کند و آن را به خود جلب نماید و در آنها شور و اشتیاق و فداکاری ایجاد کند.

پس می‌توان این طور گفت که کاریزما ویژگی است که در آن شخص توانایی هدایت و نفود در دیگران را به دست می‌ آورد و با کاریزماتیک شدن در آنها علاقه و شور و هیجانی در جهت پیشبرد اهداف ایجاد می‌کند.

کاریزما یعنی فره ایزدی، کرامت، موهبت، فیض، اسوه، سحر و جذبه.

ویژگی‌های کاریزماتیک شدن

برای آن که هر فردی بتواند شخصیتی کاریزماتیک داشته باشد باید صفاتی را در خود پرورش دهد. خوشبختانه تحقیقات نشان داده کاریزماتیک بودن اکتسابی و قابل پرورش است. در ادامه مقاله ویژگی‌های بارزِ یک فرد کاریزماتیک را برایتان شرح می‌دهم.

اعتماد به نفس و عزت نفس بالا

افراد کاریزماتیک به معنای حقیقی کلمه اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی دارند. این افراد با توجه به توانمندی‌های درونی و بیرونی خود زندگی می‌کنند. معمولاً افراد کاریزماتیک به گفته‌ها و نقدهای مخرب دیگران توجهی ندارند. آنها درک کرده‌اند که برای کسی زندگی نکنند.

بنابراین در طول مسیر زندگی اعتماد به نفس و در ادامه آن به عزت نفس بالایی رسیده‌اند. البته ناگفته نمایند اعتماد به نفس آنها از نوع کاذب نیست بلکه آنها با پشتکار و تلاش در بطن زندگی به اعتماد به نفس حقیقی دست پیدا کرده‌اند.

شنونده فعال

از دیگر ویژگی‌های افراد کاریزماتیک گوش دادن موثر بودن است. بدون معنا که این افراد به جای حرف زدن‌ های زیاد و تلاش کردن برای تثبیتِ جایگاه خود در ذهن مخاطب اغلب شنونده خوب و مؤثری برای آنها هستند. شنونده فعال بودن یعنی توجه درست و حقیقی به آنچه مخاطب در ذهن و کلام دارد. شنونده فعال بودن باید در ورای کلمات فرد مقابل برویم و از دلِ صحبت‌های او دردها، رنج‌ها و مشکلات و … استخراج کنیم.

افراد کاریزماتیک بیش از هر چیزی در مقابل گفته‌های دیگران، شنونده‌های خوبی هستند، زیرا این شنونده فعال بودن شناخت بهتری نسبت به افراد برایشان به ارمغان می‌آورد.

فن بیان و رسایی صدا

افراد کاریزماتیک بیان عالی و قابل توجهی دارند. آنها با بیانی هیجان‌انگیز، صدایی رسا و آمیخته به انرژی و نیز کلماتی شورانگیز صحبت می‌کنند.

احتمالاً همه ما مستندهای جنگ جهانی دوم را دیده‌ایم. اگر به سخنرانی‌های هیتلر دقت کرده باشیم می‌فهمیم او با صدایی رسا و پر از شور و حرارت با مخاطبانش صحبت می‌کرد. هیتلر بیان جذاب و صدای توانمندش قلب طرفدارانش را به حرکت در می‌آورد.

حافظه‌ای عالی و حواسی جمع

عموماً کاریزماتیک‌ها حافظه خوبی دارند. آنها برای تحت تأثیر قرار دادن مخاطبان خود اسم آنها را به ذهن می‌سپارند و خب با اسم خطاب شدن دیگران برای افراد خوشایند و لذت‌بخش است.

افراد کاریزماتیک در زمان گفتگو با دیگران کاملاً حواس خود را به آنها معطوف می‌کنند. این توجه و حافظه خوب دو ویژگی است که اشخاص را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

استفاده از زبان بدن

افراد کاریزماتیک همواره زبان بدن خوبی دارند. آنها به دلیل آگاهی از مقاصد خود همواره سعی می‌کنند بیان خود را با زبان بدنِ مناسبی توأمان کرده، بر جذابیت سخنان خود بیافزایند.

(حتما مقاله زبان بدن رو مطالعه کنید)

مهارت در پرسیدن

برای کاریزماتیک شدن لازم است بتوانیم سوالات خوب از مخاطبان خود بپرسیم. پرسیدن سوالات مناسب راهگشای روابط عالی بعدی خواهد شد. اصولاً سوالات خوب منجر به آگاهی و پیدا کردن راه حل‌های خوب می‌شوند. وقتی با یک پرسش مناسب اطلاعات مطلوبی از مخاطبان خود به دست می‌آوریم در واقع داریم به آنها می‌فهمانیم ما افرادی باهوش و ذکاوت هستیم و این در ذات خود یعنی جذابیت کاریزماتیک بودن.

ارتباط چشمی مطلوب

افراد کاریزماتیک به دلیل اعتماد به نفس و عزت نفس خوب خود و  به دلیل زبان بدن مناسبی که ارائه می‌دهند ارتباط چشمی خوبی با مخاطبان خود برقرار می‌کند. ارتباط چشمی خوب یعنی بدون آزار دهنده شدن، مستقیم و نافذ به چشمان مخاطب نگاه کنیم.

ارتباط چشمی کاریزماتیک شدن تفهیم قدرت، صلابت و استواری به مخاطب است. هیچ کس به شخصی که دائماً نگاهش را می‌دزد علاقه‌مند نیست. ارتباط چشمی، به بند کشیدنِ نگاه مخاطب است.

کُنش‌مند بودن نه واکنش‌گرا

یکی از نکات مهم و قابل توجه در کاریزماتیک شدن پرهیز از واکنش‌گرایی است یعنی به جای اسیر احساسات شدن و هیجانی منفی داشتن، مخاطب را تحت تأثیر متانت و آرامش خود قرار داده رفتاری به اصطلاح «کُنش‌مند» از خود بروز دهیم.

افراد واکنش‌گرا به محض شنیدن کوچک‌ترین انتقاد یا صحبتی که مغایر تفکرات آنهاست پاسخی معادلِ گفته مخاطب ارائه می‌دهند. اما افراد کنش‌مند به دیدگاه مخاطب نزدیک می‌شوند و سعی می‌کنند بر این اساس و از دریچه چشم او به قضایا نگاه کنند. بنابراین احساسات خود را مهار کرده پاسخی مطمئن، صریح و محکم به مخاطب ارائه می‌کنند.

عاری بودن از رفتارهای مخرب

کاریزماتیک شدن نیازمند این است که از رفتارهای مخربی چون سرزنش، غر، شکایت و امثال اینها خودداری کنیم. اصولاً افراد کاریزماتیک به دلیل شناخت خوب از خودشان فاقد غُر زدن و شکایت کردن هستند. آنها افرادی خود ساخته و دارای اعتماد به نفس بالایی هستند که به جای شکایت از کسی و چیزی، راه حل محورند.

تفکر به راه حل مسائل وقتی برای افراد کاریزماتیک باقی نمی‌گذارد که صرف چیزهای بیهوده کنند.

درک و فهم قدرت کلمه

افراد کاریزماتیک از قدرت و توانمندی «کلمه» آگاهند. آنها می‌دانند بار کلمات چقدر می‌تواند مخرب یا مفید باشد. گاهی می‌توانیم با کلمه خود و فرد مقابل را تخریب کرده یا عکس آن افراد را پُر از شور و هیجان و انگیزه کنیم. کاریزماتیک‌ها افراد را به سمت و سوی مثبت، شوق، اشتیاق و رشد سوق می‌دهند و عموماً این کار را با انتخاب دقیق کلمات‌شان انجام می‌دهند.

برای کاریزماتیک بودن توجه دقیق به کلمات به منظور رساندن اهداف و نیات بسیار مهم است.