روانشناسی انتقاد چیست و از کجا سرچشمه می گیرد؟
زبان بهترین ابزار برای تکامل واژگان بوده که به وسیله آن می توان مفاهیم و اندیشه ها را بیان کرد.
حتما تا به حال برایتان پیش آمده، مورد ارزیابی دیگران قرار بگیرید و آنها جوانب مثبت و منفی شما را به رختان بکشند.
در اصل روانشناسی انتقاد، ذهن و تجربه انسان را نشانه گرفته و باعث و بانی این اتفاق را ذهنیت انسان می داند.
در این پروسه ذهن مخرب اصرار دارد بر روی ارزش های عاطفی تمرکز کند
و به داوری دیگران بپردازد اما این تازه شروع داستان نحوه انتقاد کردن است
و در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با روانشناسی انتقاد و روند آن در انسان ها آشنا کنیم.
تعریف روانشناسی انتقاد
روانشناسی انتقاد در قدم نخست به انگیزه و هدفی مربوط می شود که انسان از طریق آنها به قضاوت شما می پردازند.
اصولا انتقادها سالم یا ناسالم هستند و در مسیر مثبت یا منفی بیان می شوند.
لزوما تاثیرات انتقاد مثبت نبوده و اغلب آسیب زننده و ناسالم هستند.
به ویژه در فرهنگ هایی که هنوز تفکر انتقاد جا نیفتاده و مردم برداشت اشتباهی از آن دارند.
به یاد داشته باشید افرادی که انتقاد سازنده و سالم را فرا نگرفته اند، به احتمال فراوان احساس ارزشمندی ندارند.
اما اینکه انتقاد از کجا شروع می شود و چرا روی انسان امروزی تاثیر گذاشته است
را اجازه دهید در بخش های بعدی فرایند روانشناسی انتقاد توضیح دهیم.
برای دانلود کامل متن پی دی اف مقاله روی لینک زیر کلیک کنید
انتقاد کردن نشات گرفته از چیست؟
شاید از خودتان پرسیده اید که چرا بعضی ها انتقاد می کنند؟
چرا بدون هیچ دلیلی مورد حمله و انتقاد قرار می گیریم؟
روانشناسی انتقاد باور دارد انتقاد امری طبیعی در زندگی است که اصولا در جهت پیشرفت و نتایج مثبت انجام می شود.
اما مبحث اینکه چرا برخی از مردم بدون هیچ دلیل روشن انتقاد می کنند و دیگران را کنار می گذارند،
کمی پیچیده و گیج کننده است. چه عواملی باعث می شود که این افراد به این روش عمل کنند؟
فراموش نکنید افراد سالم، به خاطر ماهیت انسانی که دارند، به هر طریقی سعی دارند شما احساس رشد و ارزشمندی داشته باشید.
در نتیجه اگر هم انتقادی از سوی آنها دریافت کنید، قطعا در جهت موفقیت شما خواهد بود.
اما در خصوص افراد ناسالم و کسانی که بدون هیچ دلیلی از شما انتقاد می کنند، شک و شبه هایی وجود دارد.
انتقاد ناسالم بیشتر از سوی افراد آسیب دیده
و ناسالم انجام می شود و کاملا از لحن گفتار و زبان بدن آنها مشخص است.
این دسته افراد جامعه که مدام در حال انتقاد از دیگران هستند
احساس شایستگی بیش از حد لیاقت خود دارند و افراد را از بالا نگاه می کنند.
اکنون سوال این است که چرا فردی دست به این کار می زند؟
خوب روانشناسی انتقاد در جواب به شما می گوید، چون احساس حسادت و فرومایگی در فرد پرورش یافته است.
اشخاصی که مدام انتقاد می کنند، ارزشمندی خود را از بی ارزشی شما می گیرند
و با پایین آوردن دیگران احساس برتری کاذب می گیرند.
در مواجه با این افراد و این نوع رفتار، بهترین راهکار این است که از آنها فاصله بگیرید.
لازم به تذکر است که افراد انتقادگر لزوما انتقاد را مستقیم به شما نمی گوید.
اکثر اوقات آن ها انتقادات را به صورت غیرمستقیم و ناشیانه بیان می کنند.
به یاد داشته باشید برخی رفتارها نشات گرفته از دوران بد کودکی است
و فرد به دلیل فشارهای روانی که تحمل کرده به این درد دچار شده است.
در اصل افراد انتقادگر سعی در تصحیح خود نداشته و بر این روش اشتباه پافشاری می کنند.
در روانشناسی انتقاد هیچ اهمیتی ندارد انتقاد از سوی همکار، همسر، مادر و پدر، فرزند یا دوست اعمال می شود.
بلکه شناسایی این اشخاص، نحوه برخورد با آنها و یادگیری مهارت های انتقاد کردن مهمترین مسائل هستند.
تشخیص انتقاد سالم و انتقاد ناسالم در روانشناسی انتقاد
۱. انتقاد ناسالم
انتقاد ناسالم بیشتر در مسیری آسیب زننده انجام می شود تا در مسیر رشد فردی.
در اصل کسی که به صورت مخرب از شما انتقاد می کند،
ویژگی های منفی شما را بزرگتر جلوه می دهد و بدون هیچ راهکاری سعی در حقیر و کوچک شمردن شما دارد.
حتی اغلب مسائلی را بیان می کنند که بسیار شخصی هستند و اصلا نیازی به انتقاد ندارند.
پس تا اینجا متوجه شده اید افراد انتقادگر سطحی، بی فکر و منطقی نیستند.
برای مثال فرض کنید در انجام کاری نقض داشتید و کار را به خوبی انجام نداده اید.
این اشخاص با استفاده از لغاتی مانند، دست و پا چلفتی، بی نظم، احمق و دیگر حرف های ناشایست از شما انتقاد می کنند.
اگر به اضافه این لغات با دسته جملاتی
مانند “من الان جای تو بودم فلان کار رو هم انجام داده بود” مواجه شدید، شک نکنید با فردی خودشیفته نیز در ارتباط هستید.
همه ما انسان های نقاط ضعف و قوتی داریم و اشتباه کردن جزء خصلت ماست. در نتیجه نیازی به انتقادات بی جا نخواهد بود.
۲. انتقاد سالم
فردی که انتقاد سازنده به زبان می آورد، علاوه بر اینکه محترمانه با شما برخورد می کند؛ راه حل هایی نیز به شما آموزش می دهد.
این دسته اشخاص سعی دارند، بهبود و رشد شما را در انتقاد دخیل کنند.
همین موضوع باعث شده شما با آنها ارتباط مستحکمی برقرار کنید و در جهت اصلاح اشتباهات خود تلاش کنید.
برای مثال در راستای همان کاری که اشتباه انجام داده اید، فرد سالم می گوید:
“پیشنهاد من این است که به این روش فعالیت خود را انجام دهی یا دیگر از روش قدیمی استفاده نکنی چون….”
از واژه ای مانند “پیشنهاد” می توان فهمید، هیچ تحمیل و اجباری وجود ندارد
و فرد فقط به شما پیشنهاد می دهد و آزادی در گفتار کاملا مشخص است
و از واژه ای مانند “چون” مشهود است که می خواهد راهکار و دلیل برای شما آورد تا در رشد شما سهیم شود.
چگونه انتقاد کنیم؟
برای تکمیل این بحث قصد داریم چند راهکار مناسب برای انتقاد سالم آوریم تا در این مسیر فردی متشخص و سالم به نظر برسید.
آموزش و یادگیری مهارت های انتقاد کردن و آشنایی با روانشناسی انتقاد برای هر فردی لازم است
و باید در اوایل دوران نوجوانی و جوانی آنها را فرا بگیرد.
زیرا زمانی انتقاد شما اثربخش است که در مسیری درست و با تکنیک های حرفه ای انجام گیرد.
۱- روی فرد مقابل تمرکز نکنید
به هیچ عنوان نیاز نیست فردی که کاری را به اشتباه انجام داده را مخاطب قرار دهید.
بهترین تکنیک انتقاد کردن این است که روی کاری که انجام شده تمرکز کنید و روش صحیح کار را آموزش دهید.
۲- متشخص و مودبانه رفتار کنید
در بحث روانشناسی انتقاد، ادب حرف اول را می زند. به یاد داشته باشید
صدای بلند، الفاظ رکیک و ژست تحقیر آمیز هیچ کمکی به کسی نکرده و بدتر دیگران را از خود دور می کنید.
اگر قصد دارید فردی در مراحل بعدی از شما کمک بخواهد و مجدد به انتقاد شما گوش دهد، مودبانه رفتار کنید.
۳- غیر مستقیم انتقاد کنید
سعی نکنید به افراد اشاره کنید و آنها را متهم جلوه دهید.
انتقاد مستقیم با محترمانه ترین حالت ممکن باز سوء تفاهم و ناراحتی ایجاد می کند.
تنها راهی که می توانید به صورت مستقیم از فرد انتقاد کنید
این است که فقط به موضوع یک اشاره کوچکی کنید و اگر فرد تحمل شنیدن را داشت مستقیم بیان کنید.
۴- خود را جای فرد مقابل بگذارید
قبل از اینکه فردی را مورد خطاب قرار دهید و به انتقاد بپردازید، خود را جای فرد مقابل بگذارید.
در روانشناسی انتقاد تاکید دارند با دیگران همانطور برخورد کنید که می خواهید با خودتان رفتار شود.
وقتی خود را جای دیگران بگذارید شاید بهتر و آگاهانه تر برخورد کنید.
۵- فقط پیشنهاد بدهید
یکی از بهترین راهکارها در روانشناسی انتقاد این است که به فرد پیشنهاد بدهید.
دستور دادن و تحمیل کردن جز انتقاد ناسالم بوده و به توهین و سو تفاهم منجر می شود.
در نتیجه بهترین راهکار این است که آفر بدهید و اجازه دهید فرد آفر شما را قبول کند.
انتقاد کردن می تواند مانند یک گل خاردار باشد.
اگر بخواهید قسمت خارها و برندگی آن را بزرگ جلوه دهید، به احتمال فراوان آسیب هایی وارد می کند و چندان اثربخش نیست.
اما همین گل دارای قسمتی زیبا به نام برگ و گلبرگ هایی است که از رنگ های منحصر به فردی تشکیل شده است.
اگر می خواهید از فردی انتقاد کنید، در کنار اشتباهاتش، توانمندی های او را بزرگ کنید و زیبایی های دیگر وجودش را نشان دهید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
8 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
ببخشید، برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید
کامل ترین مقاله درباره روانشناسی انتقاد بود ممنونم
سلام. مطالب خوبی بود. کمی فارسی را پاس بداریم. شخص آفر یعنی چه؟
مقاله عالى بود
به نظر من یادگیری روش انتقاد و تفکر انتقادى امرى ضروری هست برای جامعه ما. چون بدون هیچ اطلاعی از یکدیگر انتقاد میکنیم و موجب سو تفاهم میشیم.
خیلیم عالی ممنون ازتون ?
در زمینه فرهنگ انتقاد سازنده خیلی راه در پیش داریم. ممنون از مقاله شما.
عالیی بود مث همیشه
ما دوتا خواهریم و خواهربزرگترم چون فرزند اوله،انگار که شده مامانم! پی در پی سر کوچیکترین مسائل از من انتقاد میکنه و اعتماد به نفسمو نابود کرده و ذله شدم از امر و نهی پشت سرهمش و الان هرچه تست اعتماد به نفس میدم نتیجش اعتماد بنفس ضعیف میشه که حدس میزنم ریشه اش از انتقادات زیاد محیط خانواده باشه
خوب بود استفاده کردم